Finse vinding geeft veengrond power
Ruige polderweide, zwartbont aan de horizon en wuivend gras. De Krimpenerwaard is prachtig om per fiets te verkennen. Hartje Randstad, maar het stadsgewoel verder weg dan ooit. Tegelijkertijd is dit gebied kwetsbaar door een dalende veenbodem. Dit maakt de aanleg van nieuwe fietspaden een uitdaging. Een ‘veenvriendelijke’ vinding om infrastructuur aan te leggen, bood echter uitkomst en zorgt onder andere voor CO2-reductie en een innovatieve invulling voor een gezonde omgeving.
Tekst: Bert Kobus
Corrie Bos, senior-projectleider Wegen bij Antea Group, en Michel van der Kooij, projectleider programma fiets bij provincie Zuid-Holland
Kwetsbaar
De provincie Zuid-Holland investeert volop in haar fietsinfrastructuur. “We fietsen steeds meer en verder. Dit willen we faciliteren”, vertelt Floor Vermeulen, gedeputeerde van Verkeer. In kwetsbare gebieden als de Krimpenerwaard vraagt dit wel om nieuwe ideeën. Vermeulen: “Veenweidegebied daalt en dit gaat snel. Daarom zoeken we alternatieve technieken waarmee je deze gebieden toch kunt ontsluiten, zonder ze extra te belasten.”
Het fietspad in de F441bij Stolijk [zie kader] vroeg om zo’n ander idee. De traditionele aanleg (de bodem inklinken door het met zand voor te belasten) zou te veel vergen van het gebied. Corrie Bos van Antea Group: “Hiervoor heb je honderden vrachtwagenritjes nodig. In het buitengebied van Stolwijk zijn de toegangswegen hiervoor ongeschikt. Ook de toepassing van EPS-blokken (celvormig kunststof isolatiemateriaal, red.) lag daarom niet voor de hand.”
Bindmiddel verzwaart niet
Zo kwam Allustab in beeld. Bos: “Allustab is ontwikkeld in Finland en wordt in meer dan achttien landen toegepast: ook in kwetsbare gebieden. Je mengt de bodem met een bindmiddel dat bestaat uit cement, kalk en gips. Het mengsel verstevigt en stabiliseert de ondergrond, maar verzwaart niet. Hierdoor minimaliseer je verzakking. Bijkomend voordeel is dat je met Allustab een fietspad sneller kunt realiseren: al na zes weken kun je een asfaltlaag aanleggen.”
''Door te bouwen op een slappe ondergrond en het reduceren van de CO2-uitstoot, is het meest duurzame en innovatieve fietspad van Nederland ontstaan."
-Michel van der Kooij
Samen lef tonen
Er was één ‘maar’: Allustab werd nooit eerder toegepast in Nederland. Vermeulen: “We schuwen het experiment niet; zonder iets te proberen weet je niet of het werkt. Dit betekent wel dat er achter de schermen veel moet gebeuren om zo’n nieuw concept te realiseren. Wat doet het op de lange termijn? Past het binnen wet- en regelgeving? Dan heb je partners nodig die het lef hebben om dit traject met elkaar aan te gaan.” Die partners vond de provincie in Antea Group, Heijmans en aannemer Kok Lexmond. Ook de toekomstige beheerder, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, werd bij het initiatief betrokken.
De partijen wogen risico’s en kosten af en besloten Allustab een kans te geven. Bos: “Lab-testen, sessies met specialisten uit Finland, GPS-technieken om elk stukje fietspad te monitoren. We stelden alles in het werk om deze techniek succesvol toe te passen.” Aannemer Kok Lexmond was bereid om te investeren in een speciale machine voor het aanbrengen van Allustab. “Mijn collega Jan Boorsma werkte twee jaar lang intensief samen met aannemer Heijmans om het bodemproces te monitoren. Dit zorgde voor groen licht van het bevoegd gezag.”
Vermeulen: “Anderhalf kilometer fietspad lijkt een druppel op de gloeiende plaat, maar hiermee effen je wel het pad voor een duurzaam alternatief in het veenweidegebied. Voordat we de volgende stap zetten, onderzoeken we wat het Allustab-fietspad doet. Op basis hiervan besluiten we over breder gebruik. Uiteraard delen we onze inzichten met andere beheerders van fietspaden.” Of Vermeulen het fietspad zelf al heeft getest? “Nog niet. Maar ik ga die route ongetwijfeld nog eens fietsen. Het is een prachtig stukje Zuid-Holland. Zeker in de wetenschap dat er onder je banden iets bijzonders schuilgaat.”
Over de F441
De F441 maakt onderdeel uit van het provinciaal fietspadenplan en vormt een belangrijke schakel in het fietsnetwerk tussen de Lek, het Loetbos en de Hollandse IJssel. Het traject wordt gefaseerd aangelegd. Het tracé bij Stolwijk was één van de meest uitdagende onderdelen in het tracé. Dit anderhalf kilometer lange fietspad loopt dwars door kwetsbaar veenweidegebied.
‘Genieten van de gezonde omgeving’
Janneke Bodegom loopt dagelijks haar rondje over het fietspad met hond Joop. Vanuit haar woonplaats Stolwijk loopt ze via de Koolwijkseweg de F441 op, dwars door de polder. Via dit fietspad kan ze via de Benedenkerkseweg weer terug naar Stolwijk, een rondje van 8 kilometer. Vóór de aanleg van de F441 reed ze met de auto naar het Loetbos in Lekkerkerk, om daar te gaan wandelen. Ze is erg blij dat ze nu de mogelijkheid heeft om zo dichtbij door de natuur te wandelen of te fietsen.