“Nieuwe klimaatinstallatie niet nodig bij verduurzaming utiliteitsgebouw”

Sinds ruim twee jaar moet een groot aantal utiliteitsgebouwen over een energielabel A, B of C beschikken. Om utiliteitsgebouwen met een lager energielabel te verduurzamen geldt de vervanging van de verlichting voor een duurzamere variant als laaghangend fruit, vertelt vestigingsmanager Jorrit Annema van Blygold. “De meeste gebouweigenaren zorgen er in eerste instantie voor dat hun gebouw beschikt over ledverlichting. Als tweede stap zorgen ze ervoor dat het gebouw goed geïsoleerd is, zoals met HR++glas. Daarna onderzoeken ze welke energie-intensieve apparaten in het kantoorgebouw staan en meestal komen ze dan als eerst uit bij de bestaande klimaatinstallatie.”

In veel gevallen is de installatie in het gebouw ongeveer even oud als het gebouw zelf. “Als een gebouw tussen tien tot dertig jaar oud is, dan is vaak ook de klimaatinstallatie op leeftijd en dus toe aan een opwaarderings- en verduurzamingsslag. Zo kan het voorkomen dat de installatie nog niet eens beschikt over een warmteterugwinningsysteem. Veel gebouweigenaren maken vervolgens de keuze om de bestaande installatie uit het gebouw te halen en te vervangen door een nieuwe installatie.”

De gebouweigenaren die kiezen voor de vervanging van de luchtbehandelingsinstallatie, baseren zich in deze gevallen op hun meerjarenonderhoudsplan (MJOP). “Een MJOP geeft dan aan dat de installatie financieel aan het einde van zijn levensduur is, op basis van het aantal jaren dat een installatie heeft gewerkt. De technische levensduur van de installatie hoeft dan echter totaal nog niet voorbij te zijn”, legt Annema uit. “De beste vraag die gebouweigenaren zich kunnen stellen als ze hun installatie volledig willen vervangen is of een vervanging van onderdelen niet alleen financieel, maar ook op het gebied van milieu-impact de beste keuze is. Vaak hoeven wij als Blygold slechts een paar aanpassingen in de installatie door te voeren om de luchtbehandelingsinstallatie weer jaren mee te laten gaan. Dit scheelt voor gebouweigenaren flink in de kosten. Daarnaast kan het zijn dat de bestaande installatie in een technische ruimte staat, waarin het fysiek niet mogelijk is om een nieuwe installatie te plaatsen.”

In kaart brengen

Blygold is gespecialiseerd in het renoveren en onderhouden van diverse soorten installatiesystemen. Als gebouweigenaren het bedrijf uit Houten inschakelen om hun klimaatinstallatie te verduurzamen, voert Blygold als eerste stap een scan uit. “Met die scan willen we de bestaande installatie in kaart brengen”, vertelt Annema. “Op die manier meten we onder meer de capaciteit van de installatie, kijken we naar de conditie van de installatie en brengen we het rendement van de installatie in kaart. Daarnaast willen we weten welke wensen de gebouweigenaar heeft. Zo willen we graag weten of de eigenaar bepaalde bouwkundige aanpassingen in het gebouw wil doorvoeren, waarmee we rekening moeten houden. Bij iedere installatie willen ze zorgen om maatwerk, om de installatie zo efficiënt mogelijk te laten werken met zo min mogelijk energiegebruik.”

Ook vraagt Blygold de gebouweigenaar naar verschillende andere wensen die hij voor zijn gebouw heeft. “Is de gebouweigenaar in kwestie bijvoorbeeld van plan om een warmtepompsysteem in zijn kantoorgebouw te gaan toepassen?”, legt Annema uit. “Als dat het geval is, dan veranderen over het algemeen de watertemperatuur van het cv-systeem en van het koelwatersysteem. We zien dat veel systemen al zijn voorzien van een warmteterugwinningsinstallatie, maar sommige installaties zijn al wel 25 jaar oud. Daarom zorgen we voor een rendementsmeting, om erachter te komen of zo’n installatie aan vervanging toe is. Een warmteterugwinningsinstallatie moet over een rendement van minimaal 75 tot 80 procent beschikken, maar bij oudere installaties ligt dit rendement veelal lager.”

Daarnaast kan het bedrijf meedenken in mogelijke aanpassingen in het hydraulische systeem, geeft hij aan. “De afgelopen jaren zien we het steeds vaker gebeuren dat gebouweigenaren kiezen voor een zogeheten ‘change over’-systeem. Dit systeem zorgt ervoor dat in de winter het verwarmingswater door de warmtewisselaar gaat en in de zomer wordt het systeem omgeschakeld en gaat het koelwater door de warmtewisselaar. Het grote voordeel is dat dit systeem in plaats van twee warmtewisselaars slechts één warmtewisselaar heeft.”

Ziekenhuizen

Hij merkt dat vooral ziekenhuizen niet alleen actief bezig zijn om hun gebouw te verduurzamen en maar ook bereid zijn om serieus in klimaatinstallaties te investeren. “Dat komt waarschijnlijk vooral omdat een gemiddeld ziekenhuis over tientallen luchtbehandelingsinstallatie beschikken, waarvan ze de werking goed in de gaten houden”, denkt hij. “Daarbij kiezen ze in veel gevallen niet voor een volledige vervanging, omdat de installatie dan een geruime periode buiten bedrijf is. Bij een volledige vervangen moeten we alles wat betrekking heeft op de installatie verwijderen en afvoeren, tot aan leidingen en kabelgoten aan toe. Een klimaatinstallatie speelt voor ziekenhuizen vaak een belangrijkere rol dan voor een gemiddeld kantoorgebouw. Als we slechts een paar onderdelen van zo’n installatie vervangen en vernieuwen, is de periode waarop een installatie niet werkt relatief veel korter.”

Voor het Deventer ziekenhuis heeft Blygold het afgelopen jaar diverse installaties geschikt gemaakt voor de overstap naar adiabatische bevochtiging, waarbij verneveld water in de luchtstroom wordt ingebracht. Het bevochtigen van lucht heeft een positieve invloed op de gezondheid en productiviteit van mensen, onder meer omdat een juiste luchtvochtigheid in de ademlucht dat de slijmvliezen uitdrogen. Daarnaast vermindert het de gevaren van micro-organismen en het optreden van bepaalde specifieke ziektesymptomen. “Bij de overstap waren belangrijke aandachtspunten onder meer het voorzien van de luchtbehandelingskast van de geschikte bevochtigingssectie en het aanpassen van de batterijensectie naar een ‘change over’-batterij voor verkoeling en verwarming van de lucht. Daarnaast hebben we de ventilatoren verduurzaamd”, vertelt Annema. “Inmiddels merken we dat ook vastgoedeigenaren zich beginnen te interesseren om hun gebouwen verduurzamen en bereid zijn om hierin te investeren.”