Innovatie Dragons’ Den: innovaties brengen klimaatdoelstellingen versneld dichterbij
De doelstellingen van het akkoord van Parijs en het Klimaatakkoord komen dichterbij en Nederland is nog niet het beste jongetje van de Europese klas. Met innovatie kan ons kikkerlandje het verschil maken om het tij te keren en impact te maken in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Dat de bouw- en vastgoedsector enthousiaste innovators kent, dat bleek wel uit alweer de tiende Innovatiedag van CFP Green Buildings, dit keer betiteld ‘Innovatie Dragons’ Den’.
Het voorprogramma: de Planet Escape Room
In het voorprogramma van de Dragons’ Den konden bezoekers meedoen aan de Planet Escaperoom, waarin ze door het oplossen van diverse puzzels de aarde probeerden te redden. “Het was een leuke manier om met andere aanwezigen in contact te komen”, vertelt een deelnemer. “Alleen vloog de tijd voorbij!”
De Innovatie Dragons’ Den
“In pitchen van vijf minuten moeten innovators de planeet redden”, lieten Bram Adema van CFP Green Buildings en Laetitia Nossek van Dutch Green Building Council weten. Boas Kraaijeveld van CFP Green Buildings vertelde waarom het belangrijk is om nú te investeren en in te zetten op innovaties: “We naderen de grenzen van onze planeet, door bijvoorbeeld uitputting van de ozonlaag, aerosolen in de atmosfeer, vervuiling van de oceaan en verlies van biodiversiteit.” Volgens hem moet de bouw- en vastgoedsector aan de slag gaan en moeten we als maatschappij veranderen. “Onze positieve footprint moet omhoog. We moeten van grijze blokkendozen naar groene muren en daken, en tiny forests maken van parkeerplekken die we niet meer nodig hebben. Haal de natuur weer terug naar gebouwen.”
Bijdragen aan biodiversiteit
Dat is precies wat Daan Grasveld van The Urban Jungle Project beoogt: “We moeten de natuur weer centraal stellen, want het draagt bij aan een beter stedelijk klimaat en verhoogt de vastgoedwaarde.” Toch vindt de natuur nog niet altijd zijn weg in de stad, onder meer omdat simpelweg de mogelijkheden ontbreken om bomen te planten. “Soms kan het niet vanwege de stedelijke inrichting, maar het belang neemt juist toe vanwege extreme hitte en meer regenval. Daarom hebben we een oplossing bedacht om bomen op extreme plekken tóch te laten bijdragen aan de biodiversiteit. Een boom kan in The Urban Jungle stevig staan en de voedingsbehoefte wordt met sensoren uitgelezen, wat de basis vormt voor het toevoegen van nutriënten. Hierdoor zorg je dat het onbenutte potentieel van de bestaande bouw wordt ontgonnen.”
Kieran Dartée van Field Factors onderstreepte het belang van klimaatadaptieve omgevingen en legde de nadruk op het steeds extremer wordende klimaat. “Zomers worden nóg warmer en de toenemende regenval gaat tot meer overstromingen leiden. Daarnaast is er een stijging van het drinkwatergebruik. Het RIVM voorspelt dat we te maken krijgen met een flinke stijging van het gebruik van drinkwater. “We gebruiken in 2040 waarschijnlijk 30% meer drinkwater dan nu.” Field Factors richt zich op een oplossing waarmee 95% van het regenwater dat valt, wordt opgevangen en niet verloren gaat.
“De ruimte is schaars in veel stedelijke omgevingen, dus het is een compacte oplossing. We houden regenwater vast en zuiveren het, zodat het geschikt is voor hergebruik.”
Meer welzijn en productiviteit
Ook Lisan Crommentuijn van Signify kent de waarde van een gezonde omgeving en vertelde over Nature Connect. “Daglicht is ontzettend belangrijk voor ons en wij willen het natuurlijke licht weer naar binnen brengen. Bij de ontwikkeling zijn we teruggegaan naar de natuur en proberen we de omgeving binnen met die van buiten te verbinden. We zorgen voor verschillende lichttypes en creëren natuurlijke kleuren op de muren. De combinatie van die drie zorgt voor een zo natuurlijk mogelijke ervaring.” Volgens haar leidt die beleving tot meer welzijn en productiviteit. “Het ondersteunt het bioritme en mensen voelen zich energieker. Daarnaast inspireert de omgeving je meer.”
Om circulair bouwen dichterbij te brengen bracht Walter de Groot van CircuWall de deelnemers op de hoogte van de kansen van circulaire lijm. “Het is na jarenlang ontwikkelen gelukt om een gifvrije, losmaakbare lijm te ontwikkelen.” Volgens De Groot is de lijm volledig circulair en is verwijdering mogelijk zonder de ondergrond te beschadigen. De lijmlaag is zeer dun, 35 tot 50 micrometer, en zit stevig vast. Tegelijkertijd is hij eenvoudig losmaakbaar en is hij toepasbaar in allerlei soorten vloerafwerkingen, zoals tapijt, giet en marmoleum.”
Van bioafval naar groene energie
Ook Rene Schers van Circ richtte zich op een versnelling naar circulariteit. “Er ligt een grote kans om food waste te koppelen aan upcycling, zodat we geen afval meer verloren laten gaan, maar optimaal inzetten.” Met de Biodigester wil Circ een mogelijkheid geven om lokaal en kleinschalig bioafval om te zetten in groene energie. “In lokaal rendabel bioafval upcyclen schuilt een grote kans, die we nu nog te vaak laten liggen. Je kunt tot 80% van je energie uit je eigen afval halen. Uit een bananenschil haal je voldoende energie om een half uur op te koken.”
Ook Steven Bleker van FIBERunlimited richtte zich op de circulariteitstransitie en maakte een verbinding met de groeiende vraag naar digitalisering. “Minerale grondstoffen worden steeds schaarser. Zo is onze kopervoorraad over honderd jaar op.” Die grondstof wordt grootschalig ingezet voor bijvoorbeeld netwerkkabels. “Per 100 meter gebouw heb je 1,7 kilometer aan traditionele netwerkkabels met koper. Dat kan anders. Op basis van Polymer Optical Fiber zorgen we voor een installatie zonder connectoren”, een activiteit die volgens Bleker voor 90% aan kabels bespaart en waarvoor geen koper meer nodig is.
Bewustwording en gedragsverandering
Gedragsverandering vormt een belangrijke component om de schaarste van grondstoffen het hoofd te bieden. Immelie Fehmers vertelde hierover vanuit MBRC The Ocean, dat zich richt op het opschonen van nu vaak bevuilde oceanen. “Jaarlijks komt ruim 11 miljoen ton plastic afval in zee terecht. We halen visnetten en plastic soep uit de zee en maken er bijvoorbeeld gerecycled garen van.” Door de zogenoemde cleaning hubs op te zetten, wordt vooral de lokale bevolking zich bewust van het plasticprobleem. “Daarmee stimuleer je gedragsverandering. De uitdaging schuilt nu in de opschaling van het initiatief.”
Bert van Dorp liet vervolgens vanuit Orange Climate Group weten dat de energietransitie betaalbaar kan zijn, als er maar genoeg wordt ingezet op innovatieve materialen. “Phase Changing Materials zorgen ervoor dat de energie die je opslaat, niet verloren gaat. Op momenten waarop je de energie in overschot hebt, sla je het op en op de momenten waarop je te weinig hebt, pas je het toe.” Met de materialen, bijvoorbeeld verwerkt in plafonds, worden kantoorpanden een thermische accu.
Water: belangrijkste SDG?
Raymond Tieman van Smartvatten richtte zich ten slotte op een van de doelen van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties: water. “Begin daarmee, is mijn advies. Waterschaarste is een mondiaal probleem dat we moeten aanpakken. Landbouw gebruikt wereldwijd 70% van al ons drinkwater, terwijl dat de belangrijkste tool is voor een goede gezondheid.” In de gebouwde omgeving is winst te behalen, allereerst door inzicht te verkrijgen. “Slechts 40% van al het watergebruik is inzichtelijk. Wij leveren monitoring, waardoor je tot wel 20% aan water bespaart. Als je dan een lekkage opmerkt, heb je je investering er meteen uit.”
Na de Dragons’ Den staan meteen de volgende CFP Green Buildings-events op de rol: de Green Buildings Regatta op 17 september en het CFP Green Buildings Congres 2021 in oktober. Op de website van CFP Green Buildings krijg je meer informatie over toekomstige events: www.cfp.nl.