“Label C is slechts een tussenstap om in 2030 energieneutraal te zijn”
Stadskantoren, theaters en welzijnsvoorzieningen verduurzamen: een enorme klus en kostenpost. De gemeente Den Haag boekte succes dankzij de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en klimaattransitie. “Dankzij de SDE subsidie spelen we quitte.”
Beeld: Gemeente Den Haag
Energielabel C: een term die we vaak horen. Maar wat betekent het? Een primair fossiel energiegebruik van maximaal 225 kWh m2 per jaar. Dat betekent dat er op energiegebruik bespaard kan worden, maar er kan zelf ook energie opgewekt worden of een andere, duurzame bron gebruikt worden. Volgens de laatste schatting van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) zijn er ongeveer 65.000 kantoren die moeten voldoen aan de verplichting, 40% voldoet hieraan. Werk aan de winkel dus, want per 1 januari 2023 moeten alle kantoorpanden voldoen aan label C. Alle gemeenten in Nederland spelen een cruciale rol om deze doelstelling te behalen. Zo ook de gemeente Den Haag. Thimo de Nijs, concernadviseur duurzaamheid en aan Marc Beste, bouwkundige bij de centrale vastgoedorganisatie van de gemeente Den Haag vertellen hoe zij aan de slag gaan.
Gemeente Den Haag verduurzaamt
Het verduurzamen van het maatschappelijk vastgoed van de gemeente Den Haag speelt al even. In 2018 kreeg het structureel een eigen programma, doelstelling en een budget. En dat is niet voor niets: “Denk bijvoorbeeld aan het stadhuis, stadsdeelkantoren, sportvoorzieningen, theaters en welzijnsvoorzieningen”, vertelt Beste. Ook heeft de gemeente Den Haag veel duurzame kantoorpanden met label C of beter in bezit. De gemeente koopt ook panden op om vervolgens te herontwikkelen en te verkopen. Als deze panden een kantoorbestemming krijgen, moeten deze ook aan label C voldoen. Beste: “Label C heb je al vrij snel als je bijvoorbeeld over isolatieglas, ledverlichting, zonnepanelen en zuinige apparatuur beschikt.” “De ambitie is wel om richting label A te gaan”, vult De Nijs aan.
“Het doel van gemeente Den Haag is dat alle gebouwen in 2030 energieneutraal zijn. En dat is nogal wat, dan is label C echt een tussenstap.”
De regeling
“De gemeente Den Haag investeert zelf veel, maar heeft voor het verduurzamen ook regelmatig gebruik gemaakt van de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en klimaattransitie (SDE)”, vertelt Beste. Met deze regeling kunnen bedrijven en (non-)profitinstellingen technieken voor opwekking van hernieuwbare energie en andere CO2-verlagende technieken inzetten. Sinds de start van het programma in 2018 zijn zoveel mogelijk (kantoor)daken voorzien van zonnepanelen. Hiervoor is subsidie aangevraagd. Beste: “Je hebt als grote organisatie het voordeel om elektriciteit goedkoop in te kopen, maar de terugverdientijd is daarmee dan ook veel lastiger voor een bedrijf/instelling dan voor een particulier. Maar dankzij de SDE-subsidie spelen we quitte.” De Nijs vult aan: “Voor ons is het grote voordeel dat we budget overhouden en zo nog meer daken aan kunnen pakken.”
Het begin
De Gemeente Den Haag heeft een portefeuille routekaart opgesteld voor het verduurzamen van vastgoed. Als je veel kantoorpanden bezit, moet je ook keuzes maken. Er zijn kantoorpanden geselecteerd die de gemeente langdurig wenst te gebruiken. Vervolgens is bekeken welke panden al een goed label hebben en wat de bouwkundige staat is van de gebouwen. Hiervoor is ook de onderhoudsplanning gebruikt. Wordt een pand sowieso al in de steigers gezet? Dan is het efficiënt om meteen duurzaamheidsmaatregelen uit te voeren. “Vervolgens kwam er advies op maat per pand en namen we maatregelen die bijdragen aan energiebesparing en CO2 uitstoot. De aanpak is heel gefragmenteerd zodat we snel van start konden. We pakken elke keer een stukje. Zo ontstaat maatwerk en kunnen we flexibel nieuwe kansen inpassen”, vertelt Beste.
Wijkcentrum in Laak
“De mensen van het wijkcentrum Trefpunt Laakhage hebben bijvoorbeeld een klimaatplafond aangelegd waardoor de ruimte kan verwarmen en koelen. Hiervoor is geen radiator nodig. Het voordeel is dat er andere mogelijkheden van verwarming, dan gebruik van de ouderwetse gasketel, ontstaan. Dit tilden we naar een hoger niveau door onder andere te isoleren, een innovatieve warmtepomp, nieuwe zonnepanelen én ruimte voor buurtbewoners om ‘stukjes’ zonnepanelen te kopen. Zo hebben bewoners met weinig geld ook duurzaam voordeel”, vertelt Beste.
Kantoorgebouwen label C
De gemeentelijke kantoorgebouwen hebben nu allemaal label C of beter. Alle andere panden die verhuurd worden, vragen wel continue aandacht. “Het kan zomaar zijn dat een huisvesting de bestemming voor een kantoorpand krijgt. Dan moeten wij ten minste voor label C zorgen”, zegt Beste.
Tips voor een slimme aanpak
1. Combineer werkzaamheden met een onderhoudsplan. Een nieuw dak nodig? Isoleer het meteen. Schilderwerk? Plaats meteen isolatieglas. Bij elk scenario speelt isoleren van het pand een grote rol. Dat is nooit weggegooid geld.
2. Ga aan de slag, doe ervaring op met concrete werkzaamheden en pas de ervaringen toe in volgende projecten.
Ook aan de slag met het verduurzamen van vastgoed? Kijk op de website van RVO, de VNG (helpt bij vragen over de sectorale routekaart en de invulling hiervan in een gemeentelijke aanpak) of de gemeente Den Haag.
Vanuit het Kennis- en innovatieplatform verduurzaming maatschappelijk vastgoed heeft RVO een adviserende rol richting Gemeenten.