Slim on-site renoveren - wat is daarvoor nodig?
Aannemers, installateurs en onderhoudspartijen in de renovatiesector hebben een belangrijke sleutel in handen om de klimaatdoelstellingen te halen. De opgave is enorm. Voor 2030 moeten 1000 bestaande woningen per dag klaargestoomd worden voor een duurzame toekomst. Dat gaat met de huidige bouwpraktijk niet lukken en dus moet het roer om. Een belangrijk onderdeel hiervan is industrieel renoveren. Het gaat daarbij niet alleen om het industrieel produceren van prefab gevels en daken in een fabriek, maar ook om het optimaal op locatie monteren en afwerken, om zo een goedkopere en attractieve renovatie te realiseren. Om het renovatieproces te versnellen en structureel goedkoper te maken, levert het internationale programma INDU-ZERO in 2021 de blauwdruk van een renovatiefabriek.
Slim on-site renoveren betekent goedkoper, sneller, betrouwbaar en hoogwaardig realiseren van renovaties op de bouwplaats. Traditioneel zitten bewoners weken in de stof of moeten hun huis uit als er gerenoveerd wordt. Industrieel renoveren gaat een stuk sneller en met minder gedoe. De verwachtingen van industriële bouwproducten, zoals kant-en-klare gevelpanelen en daken, zijn daarom hooggespannen.
Zij kunnen in serie tegen een lagere kostprijs met een constante kwaliteit worden geleverd en bijvoorbeeld zonder steiger worden gemonteerd. Met innovaties die zowel het product zelf als het werk op de (ver)bouwplaats makkelijker maken, wordt nu de volgende slag geslagen. Dit hoeft allerminst eenheidsworst op te leveren. Sterker: sommige industriële producten bieden wat betreft het uiterlijk meer keuze dan wat handmatig haalbaar is.
Samenwerking in de keten
Industriële productinnovatie is één ding, het standaardiseren van het renovatieproces op de bouwplaats is voor de bedrijven minstens zo belangrijk. Met het huidige personeelstekort 1000 woningen per dag realiseren, vraagt een hogere arbeidsproductiviteit. Industrialisering en digitalisering maakt dat mogelijk. Door niet langer projectmatig te werken, maar juist proces- en productmatig, komt er meer eenheid en eenduidigheid. De bedrijven pleiten voor kortere lijnen in de keten en een integrale benadering met een heldere verantwoordelijkheid voor het eindresultaat.
Het begint al tijdens het besluitvormingsproces bij klanten, zoals woningcorporaties. Door dit sneller en slimmer in te richten, wordt de soms ellenlange voorbereidingsfase ingekort én wordt onnodig werk in productie en uitvoering voorkomen. In plaats van het gebruikelijke ‘vraag specificeren’ moet je toe naar een ‘keuze maken’ uit producten en concepten. In de nieuwbouw gebeurt dat al.
“De partijen aan de aanbodzijde daag ik uit met elkaar te werken om hun eigen keten goed in te richten. Neem de nieuwbouw als voorbeeld: daar heeft conceptueel bouwen een heel grote vlucht genomen. Ik noem dat een stille revolutie, waaraan aanbieders heel hard gewerkt hebben en dat kunnen jullie in de renovatiemarkt ook. En ik daag jullie daartoe uit om er samen met de renovatieversneller jullie schouders onder te zetten!”
- Margriet Drijver, Renovatieversneller.
Aantrekkelijk verdienmodel
Bij slimmer samenwerken in de keten snijdt het mes aan twee kanten. Dankzij prefab producten kun je slimmer monteren op de bouwplaats, waardoor je met hetzelfde aantal mensen meer werk kunt doen. Een ander belangrijk voordeel is dat op de bouwplaats minder hoeft te worden geïmproviseerd. Zo’n industriële aanpak leidt tot een betere voorbereiding en daarmee tot minder faalkosten.
De voorbereidingstijd, improvisatie en versnippering op de bouwplaats nemen dus drastisch af. De volumes nemen toe en de tijdshorizon maakt het aantrekkelijk voor fabrikanten te investeren in duurzame, circulaire bouwproducten. En voor aannemers in slimme concepten en diensten. Voor aannemers en uitvoerders biedt dit een aantrekkelijk verdienmodel; een kostenbesparing op de bouwplaats tot 50 procent lijkt veelbelovend. Bijvoorbeeld door nog verder te integreren: een dakgoot in het dak zelf, een ventilatie-unit in een gevel of prefab zonnepanelen geïntegreerd in het dak. Deze voorbeelden besparen werk en kosten op de bouwplaats en leiden tot nieuwe wijzen van montage. Door uitwisseling van kennis en samen innoveren van montagewijzen en producten, is meer mogelijk.
Ook bewoners zijn gebaat bij een gestandaardiseerd, procesmatig renovatieproces. Door industriële renovatie hebben zij binnen enkele dagen een comfortabelere woning. Ze hebben minder overlast, omdat er minder en sneller werkzaam-heden op locatie worden uitgevoerd. De renovatiebedrijven zien het als hun taak om nog beter met bewoners te communiceren en hen te begeleiden: voor, tijdens en ná de renovatie.
Keuzes voor corporaties
Dankzij intensievere samenwerking krijgen de renovatie-bedrijven en fabrikanten een beter beeld van de portefeuille en behoeften van corporaties. Corporaties krijgen zicht op wat er mogelijk is en hoe je in je vraagstelling en selectie zelf kosten kunt voorkomen. In plaats van ‘u vraagt, wij draaien’ kan de sector daardoor aan meerdere corporaties een aantrekkelijke en in prijs concurrende ‘etalage’ van next level duurzame producten en diensten aanbieden. Aanbieders en corporaties zouden ook gezamenlijk met standaarden voor hoofdcomponenten kunnen komen en met een eenduidige visie op kwaliteit voor bijvoorbeeld isolatie en ventilatie.
Kennisdeling
In de praktijk 1000 woningen per dag verduurzamen is makkelijker gezegd dan gedaan. Om industrieel te renoveren en het renovatieproces te versnellen, is kennisontwikkeling en samenwerking onontbeerlijk. Zo staan een opleiding tot afbouwspecialist, digitaal inmeten en een database met gebouwdossiers op het verlanglijstje.
Bijeenkomst slim on-site renoveren
Op 25 november organiseerde TKI Urban Energy samen met Future Factory, INDU-ZERO en Pioneering een bijeenkomst met aannemers, installatiebedrijven en uitvoerders uit de renovatiesector. Een energieke uitwisseling van kennis en contacten, die een startsein vormde voor een breed gedragen aanpak van duurzaam renoveren. Volgend jaar wordt een grote, open bijeenkomst georganiseerd om verder vervolg te geven aan deze sessie. Bedrijven die willen bijdragen aan dit onderwerp kunnen contact opnemen met TKI Urban Energy via orin@tki-urbanenergy.nl of met info@pioneering.nl.