Techniek als middel, goede gezondheid als doel
Mede dankzij de coronapandemie heeft gezondheid meer aandacht gekregen. In tegenstelling tot het energielabel is de kwaliteit van het binnenklimaat echter nog niet te classificeren. Een nieuw label moet hierin verandering brengen, vindt Remi Hompe van Binnenklimaat Nederland. “Een goede luchtkwaliteit is even belangrijk als goede voeding.”
Tekst: Tim van Dorsten | Beeld: Remi Hompe (midden) overhandigt het Binnenklimaat Label Klasse A aan DWA-directeur Jaap Dijkgraaf (rechts).
Het was een opvallend bericht. Terwijl in Nederland in september 2021 vanwege de coronapandemie het thuiswerkadvies nog van kracht was, maakte branchevereniging Binnenklimaat Nederland bekend dat adviesbureau DWA de primeur had door voor haar kantoor in Gouda als eerste het certificaat ‘Binnenklimaat Label Klasse A’ te mogen ontvangen. Met dit label kunnen gebouweigenaren en werkgevers aantonen dat een werkplek gezond en comfortabel is. “Het coronavirus heeft gezorgd voor meer aandacht voor de gezondheid in gebouwen, maar dit initiatief staat los van de pandemie”, vertelt directeur Remi Hompe van Binnenklimaat Nederland. “In 2018 kwamen we al met het idee om met behulp van een label de kwaliteit van het binnenklimaat te verbeteren.” Samen met TVVL, het kennisplatform voor gebouwgebonden installatietechniek, zorgde de brancheorganisatie – onder de voormalige naam Vereniging van Luchttechnische Apparaten [zie kader rechts, red.] – destijds voor een ‘Programma van Eisen Gezonde Kantoren’. “Hiermee wilden we zorgen voor een handreiking aan partijen die kantoren willen realiseren die niet alleen energiezuinig zijn, maar vooral ook gezond, comfortabel en de productiviteit bevorderen”, legt hij uit. “Dit PvE bestaat uit de onderdelen lucht, klimaat, licht en geluid, waarbij we voor elk onderdeel voor drie ambitieniveaus hebben gezorgd. Aan het aantal downloads merkten we dat er in de markt een behoefte was om voor een gezond binnenklimaat in kantoorgebouwen te zorgen. Als gevolg hiervan hebben we in 2019 besloten om een label te creëren. Hiermee willen we zorgen voor een hogere kwaliteit van het binnenklimaat.”
Ambitieniveaus
Net als bij het programma van eisen beschikt ook het ‘Binnenklimaat Label’ over drie ambitieniveaus. “Het laagste is ‘Klasse C’, dat ligt op het niveau van het Bouwbesluit”, vertelt Hompe. “‘Klasse B’ staat voor 'goed' en ‘Klasse A’ is de beste beoordeling met de kwalificatie ‘zeer goed’. Met deze drie niveaus willen we bedrijven stimuleren om hun klimaatinstallaties te innoveren en voor nieuwe ontwikkelingen te zorgen. Ik denk dat ‘Klasse A’ met name interessant is voor mensen die veel met hun gezondheid bezig zijn, zoals ouderen en mensen met astmatische klachten.”
“We merken dat werknemers hogere eisen zijn gaan stellen aan het binnenklimaat van kantoren.”
Het is een “best stevig label” geworden, vindt hij. “Dat komt onder meer omdat we de samenwerking hebben gezocht met adviesbureau BBA Binnenmilieu, Technische Universiteit Eindhoven en TNO; zij hebben voor de inhoud van het label gezorgd.” Ook TVVL, brancheorganisatie FHI Gebouwautomatisering, startup Office Vitae en het Rijksvastgoedbedrijf zijn bij de komst van dit label betrokken. Inspectie speelt volgens hem slechts een kleine rol. “Het belangrijkste is dat een continue monitoring noodzakelijk is, op onder meer luchtkwaliteit, temperatuur, CO2 en de aanwezigheid van fijnstoffen. Daarnaast sturen we geregeld enquêtes naar de gebruikers van het gebouw over hun beleving. De techniek dient als middel om ervoor te zorgen dat zij op een gezonde werkplek kunnen werken.”
Volgens Hompe zorgen deze aspecten voor een groot verschil met bijvoorbeeld het internationale WELL-certificaat. “WELL stelt ook eisen aan de voeding, de beweging en de geestelijke gezondheid van de medewerkers. Een werkgever kan wel een mandje met fruit op iedere afdeling zetten of een sportabonnement aanbieden aan zijn medewerkers, maar heeft uiteindelijk alleen invloed op het binnenklimaat. Daarom richten we ons met dit label enkel op het binnenklimaat, want daar valt nog een flinke slag te slaan, en we richten ons dan ook op gebouweigenaren, facilitair managers én HR-managers. Het gaat immers om de gezondheid van de werknemers.”
Het adviesbureau DWA ontving voor haar kantoor in Gouda als eerste het certificaat ‘Binnenklimaat Label Klasse A’.
Label voor woningen
Het blijft niet alleen bij dit label voor kantoren, want later dit jaar verschijnt ook een binnenklimaatlabel voor woningen. Voor dit label is de brancheorganisatie bezig om een samenwerking met webshop Bol.com op te tuigen, vertelt Hompe. “We hebben gemerkt dat sinds de coronapandemie veel nieuwe bedrijven in luchtreiniging en ventilatie zijn gestapt. Verschillende van deze nieuwe bedrijven zorgen voor onjuiste informatie over ventilatie. Dat verstoort de markt. Door met Bol.com samen te werken, willen we ervoor zorgen dat de consument op een laagdrempelige manier onafhankelijke informatie krijgt over wat een gezond binnenklimaat inhoudt. Waarop moet hij letten en waarnaar moet hij kijken om in zijn eigen woning een Binnenklimaat Label Klasse C te kunnen halen?”
Bij bedrijven kan een hogere productiviteit als argument gelden om het binnenklimaat van een (kantoor)gebouw te verbeteren. Consumenten zijn echter lastiger te overtuigen om het binnenklimaat van hun woning te verbeteren. “Daarin hebben we nog een lange weg te gaan”, weet Hompe. “Het is ons doel om bij hen voor het bewustzijn te zorgen, want consumenten hebben zelf veel invloed op hun eigen leefomgeving. Daarom hebben we gezorgd voor het platform ‘Gezond Binnen’ [zie kader, red.), waarop we op Jip-en-Jannekeniveau informatie plaatsen om consumenten bewust te maken van het belang van een gezond binnenklimaat. Dit platform is gericht op consumenten, bijvoorbeeld door vlak voor Kerstmis de effecten van gourmetten op het binnenklimaat te beschrijven. De techniek staat op tweede plaats.”
De coronapandemie heeft ervoor gezorgd dat consumenten meer aandacht voor de luchtkwaliteit hebben, zo heeft hij gemerkt. “We merken bijvoorbeeld dat werknemers hogere eisen zijn gaan stellen aan het binnenklimaat van kantoren, want ze willen een goede én gezonde werkplek hebben. Dat is een fijne ontwikkeling: goede luchtkwaliteit is in mijn ogen even belangrijk als goede voeding. Zo besteden we gemiddeld een derde van een dag aan slapen. Een goed geventileerde slaapkamer is essentieel voor iedereen om gezond aan een nieuwe dag te beginnen.”
‘Dichter op samenleving met naamsverandering
De brancheorganisatie voor fabrikanten van binnenklimaatapparatuur en installateurs (Vereniging van Luchttechnische Apparaten, VLA), maakte in oktober 2020 bekend onder een nieuwe naam verder te gaan: Binnenklimaat Nederland. “VLA vonden we een vervelende naam, omdat de naam voor de buitenwereld nietszeggend was”, legt directeur Remi Hompe uit. “Als brancheorganisatie is het ons doel om niet alleen de belangen te behartigen van onze leden – de fabrikanten van binnenklimaatapparatuur en installateurs – maar ook om te zorgen voor bewustwording van een goed binnenklimaat in de samenleving. Onze bedoeling met de nieuwe naam is om dichter bij de samenleving te staan en directer contact te kunnen maken met die samenleving. We willen als organisatie minder vanuit de techniek redeneren; daar zijn onze leden vele malen beter in.”
Van platform naar stichting
Met een manifest riep Platform Gezond Binnen in juli 2021 de regering op om bij de bouw van nieuwe woningen en verduurzaming van de bestaande woningen niet alleen te letten op energiebesparende maatregelen, maar ook het binnenklimaat flink te verbeteren. “Het manifest heeft vooral voor naamsbekendheid gezorgd”, laat directeur Remi Hompe van Binnenklimaat Nederland weten. “Het platform hebben we opgericht om de aangesloten partners handelsperspectieven voor met name consumenten te kunnen bieden. Alle informatie op het platform is wetenschappelijk onderbouwd.” Later dit jaar wordt het platform omgezet in een stichting, zodat meer bedrijven zich kunnen aansluiten.
