‘Nederland is All-Electric Ready!’
Om de opwarming van de aarde binnen de perken te houden, moeten we ervoor zorgen dat we over minder dan 94 maanden bijna de helft minder CO2 uitstoten. Met het versneld doorvoeren van de energietransitie zeggen we voorgoed vaarwel tegen fossiele brandstoffen. Essentieel is om nú de juiste keuzes te maken in die verduurzaming, zo blijkt wel uit de ‘All-Electric Ready’ middag van Alklima / Mitsubishi Electric. “Niet met de hakken over de sloot, maar met volwaardige stappen naar all-electric.”
Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: Alklima / Mitsubishi Electric / Tjapko de Heus
De beweging naar elektrificatie wordt steeds urgenter. In de actualiteit staan torenhoge gasrekeningen en de afhankelijkheid van de aanlevering van fossiele brandstoffen staat ter discussie. We willen de doelstellingen van het Klimaatakkoord liever vandaag dan morgen invullen en daarvoor moet er een versnelling plaatsvinden in verduurzamingsland. De bouwopgave voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw is ook enorm: het tempo voor nieuwe woningen moet naar 100.000 per jaar en er staan er nog zo’n 8 miljoen in de wachtrij om toekomstbestendig te worden, zodat ze stoppen met energie verslinden.
Manager woningbouw Rudy Grevers van Alklima / Mitsubishi Electric, tevens Duurzaam Gebouwd-expert, ziet die noodzaak voor verhaasting ook. Tijdens de ‘All-Electric Ready-middag’ op het kantoor van de leverancier van totaaloplossingen voor het binnenklimaat blikt hij eerst terug op het startschot van de Stroomversnelling, in 2013. De deal tussen vier bouwers en zes corporaties liet zien hoe in rap tempo Nul op de Meter-woningen konden worden gerealiseerd. “Vanaf dat moment werd de lucht-water warmtepomp breder bekend en werd de techniek ondergebracht in diverse projecten van de Stroomversnelling.
De schil werd aangepakt met de Trias Energetica in het achterhoofd en duurzame opwekking in de vorm van pv-panelen zorgden voor de energietoelevering voor de warmtepomp. Inmiddels heeft de lucht-water warmtepomp zich bewezen als een voldragen vervanger van de cv-ketel, want iedereen heeft de resultaten kunnen zien.”
Routes naar Parijs
De all-electricroute voor verduurzaming is een van de paden die je in de Regionale Energiestrategieën terugvindt. “Daarin krijgen de beste technieken om te verwarmen en te koelen een rol. Voor deze route is het belangrijk dat we investeren in de x-infrastructuur, want er moet voldoende capaciteit op het net zijn. Ook is het essentieel dat de opwekking van de energie duurzaam is. Bijvoorbeeld in de vorm van zon en wind.” Grevers ziet de grootste uitdaging ontstaan in de teruglevering van duurzame energie. “De salderingsregeling duurt nog even voort. Huishoudens en kleine bedrijven mogen tot 1 januari 2023 de zelfgeproduceerde stroom terugleveren aan het net. Ontwikkelingen daarna zijn nog niet exact bekend, maar de regeling wordt daarna langzaam afgebouwd tot 2031. Er komt dus een moment dat je op een mooie, zonnige dag, geen energie meer kan terugleveren.”
Het is van belang om nú al te sturen op slim energiemanagement. Dat kan op verschillende manieren: “Bijvoorbeeld door al rekening te houden met de actuele opbrengst en het gebruiken van elektriciteit om te wassen of warm tapwater te creëren. Ook de elektrische auto krijgt een belangrijke rol. Die laden we op tijdens de momenten dat er duurzame energieopwekking plaatsvindt en dient als accu die energie levert op momenten dat de woning daarom vraagt. Je kunt al veel zelf regelen met apps, die ervoor zorgen dat je de regie hebt over wanneer je energie inzet of juist opslaat. Het gaat dus niet alleen om het uitbreiden van de netcapaciteit, maar vooral ook om het slim inzetten en sturen van energie.”
Energierekening verlagen zonder afhankelijkheid
Om de energietransitie een flinke boost te geven moet het verduurzamen voor gebouweigenaren beter betaalbaar worden tussen 2022 en 2024. Onder andere dankzij subsidies op hybride warmtepompen en isolatie. “Met de omvangrijke bedragen die ermee gemoeid zijn [288 miljoen euro voor hybride warmtepompen, red.] en de wensen om de energierekening te verlagen en niet meer afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen, wordt elektrificeren nóg interessanter.” Tegelijkertijd schetst Grevers verschillende gevaren als we de hybride weg inslaan, zoals we daar nu de definitie van kennen: een warmtepomp verwarmt een groot deel van het jaar de woning en de cv-ketel springt bij. “Je kunt hiermee de suggestie wekken dat er weinig of geen aandacht is voor het terugdringen van de energievraag. En dat de hybride optie leidt tot uitstelgedrag om de energietransitie goed door te maken. Met de hakken over de sloot, om over vijf of tien jaar een installatie weer te moeten vervangen, is niet hetzelfde als toekomstbestendig verduurzamen.”
‘Fundamenteel anders’
Om wél sneller naar een energieneutrale en CO2-neutrale voorraad te komen en geen uitstelverdrag te vertonen, ziet Grevers kansen in een andere aanpak: die van All-Electric Ready. “We installeren een volwaardige warmtepomp, die zowel voldoende capaciteit heeft bij temperaturen van 7 graden boven Celsius als bij -10. Met mogelijkheden voor warm tapwater en extra comfort vanwege de koelfunctie. Dit stelt je in staat om nu al grote stappen te zetten in de energietransitie en geleidelijk door te pakken naar een volledige elektrificatie.
Zet ’m op 50
De integraliteit van de oplossing blijft van belang. Zo moet de isolatie goed in orde zijn, evenals de ventilatie. “Ook moet het afgiftesysteem passend zijn. Daarnaast is voldoende energie-opwekking noodzakelijk, evenals warm tapwater. Tot slot moet er goed worden nagedacht over de opstelling van de buitenunit van de installatie.” Welke woningen zijn geschikt voor de All-Electric (Ready) aanpak? “Woningen na 2000 kunnen direct all-electric worden. Vanaf dat jaar is het een gemiste kans om een hybride oplossing te plaatsen. Bij oudere woningen is het lastiger inschatten of de woning direct gasloos kan worden gemaakt of dat er een tussenstap nodig is.” Volgens Grevers is dan onder andere van belang wat de kwaliteit van de schil en het glas is. “Zet de cv-ketel op een maximale aanvoer van 50 graden Celsius en kijk in de winterperiode of je kunt overstappen op een installatie zonder gasaansluiting.”
