Duurzame en circulaire renovatie en nieuwbouw in één schoolgebouw

Geen gescheiden geldstromen

Henk Marsman is projectmanager voorbereiding bij Dura Vermeer Renovatie Midden West. Marsman krijgt projecten zoals Kameleon als tender binnen en begeleidt daarna het ontwerptraject – Design, Build & Maintain. Inmiddels heeft hij het traject overgedragen aan de uitvoering. Henk vertelt dat er nog een bijzonder element aan de opgave zat: “Voor de Kameleon is de uitvraag gebaseerd op de TCO-gedachte (Total Cost of Ownership) met daarin ontwerp, realisatie en 20 jaar onderhoud. Normaal gesproken heb je te maken met een bouwbudget en de stichtingskosten, die vanuit de gemeente worden bekostigd. Daarnaast heb je de Rijksbekostiging voor Materiële Instandhouding (MI-vergoeding) voor onderhoud, dat vanuit de school wordt bekostigd. Het zijn dus twee gescheiden geldstromen: als je deze samenvoegt, aan een marktpartij geeft en die partij vervolgens verantwoordelijk maakt voor het ontwerp, de bouw en het onderhoud, dan bedenkt die slimme oplossingen. Daardoor betaal je aan het begin misschien meer, maar zeker over de hele levensduur, minder.”

Henk herinnert zich dat de marktpartijen die met het rekenmodel en de uitvraag te maken kregen vonden dat ze voor één basisschool wel heel veel huiswerk moesten doen. “De gemeente heeft er toen een raamcontract van gemaakt met drie basisscholen. Dat betekende dat we de zaken die voor de eerste basisschool waren uitgezocht daarna nog tweemaal konden worden toegepast.” Dat heeft ook voordelen voor de gemeente, zegt Fleurence. “We kunnen leren van De Kameleon. Bijvoorbeeld dat ambities haalbaar zijn en dus de volgende keer als eis kunnen worden opgenomen. Omgekeerd is het mogelijk dat ambities in de praktijk onhaalbaar blijken.”

Renovatie en nieuwbouw

Bij De Kameleon is er sprake van renovatie en nieuwbouw. Henk: “We kozen er bewust voor om zoveel mogelijk van het bestaande gebouw te handhaven. Ook uit oogpunt van duurzaamheid en circulariteit.” Feike knikt: “Alles wat we konden bewaren en wat verenigbaar was met het programma van eisen hebben we behouden. Dat betekent in de praktijk de constructie en daken van alle lokalen en het plein. De lokalen hadden bovendien als voordeel dat ze hoger waren dan tegenwoordig geëist wordt, waardoor je kwaliteit terugkreeg.” Omdat de school door de nieuwbouw driemaal zo groot werd, koos VILLANOVA ervoor om de nieuwe in twee bouwlagen tussen de lokalen door te vlechten. “Daardoor hoefden we niet op de bestaande bouw te bouwen en ontstond er toch een compact volume met niet te veel schil.”

De opdracht was een gebouw van 2307 vierkante meter bvo op basis van 310 leerlingen. VILLANOVA heeft geprobeerd zoveel mogelijk lokalen op de niet-zonbelaste gevels te leggen. Ook is er in het ontwerp al rekening gehouden met een eventuele uitbreiding in de toekomst door een flexibel staalskelet neer te zetten en in het bestemmingsplan ruimte op het plein daarvoor te creëren. Verder is de wens van docenten voor flexplekken en de wens voor een groter archief gecombineerd in één ruimte.

Een uitdaging was om de verduurzaming bij zowel renovatie als nieuwbouw in balans te krijgen qua uitstraling. Feike: “De bestaande daken waren akoestisch na-geïsoleerd vanwege de geluidsbelasting van Schiphol. Die isolatie voldeed daarmee al aan een van de eisen voor het Nul-Op-de-Meter concept. Dat gold niet voor de puien, dus die moesten eruit. Om het één geheel te maken, gaan we de bestaande bouw en de nieuwbouw inpakken in houtskeletbouw gevelelementen.”