Routekaart Na-isolatie helpt energieloketten bij spijtvrij na-isoleren
Begin mei heeft Stroomversnelling de Routekaart Na-isolatie opgeleverd. Hiermee is een eerste stap gezet in het beter op de kaart zetten van de aandachtspunten rond het na-isoleren van woningen, om de kans op problemen met vocht en schimmel te verkleinen. Dit is nodig, nu steeds meer gebouweigenaren aan de slag gaan met na-isolatie en daarmee de kans op problemen groter wordt. Eerder publiceerde Duurzaam Gebouwd een artikel over de mogelijke gevolgen van onzorgvuldig handelen. Belangrijk om hierbij op te merken is dat een vochtprobleem over het algemeen niet worden veroorzaakt door isolatie, maar dat na-isolatie problemen wel aan het licht kan brengen.
De Routekaart helpt de verduurzamingsadviseur de juiste vragen te stellen om fouten bij na-isolatie te voorkomen en waar nodig een bouwkundig expert in te schakelen. Daarmee biedt de Routekaart de benodigde handvatten aan energieloketten, -coaches en -adviseurs in hun advisering aan particuliere woningeigenaren.
Onvoldoende aandacht voor vochtproblematiek door na-isolatie in particuliere advisering
Uit gesprekken met energieloketten blijkt dat in de advisering nog onvoldoende aandacht is voor mogelijke problemen met vocht als gevolg van het na-isoleren van woningen. Energieloketten, -coaches en -adviseurs zijn vaak het eerste aanspreekpunt van particuliere woningeigenaren voor onafhankelijk advies over de mogelijkheden van duurzame maatregelen aan hun woning. Verschillende energieloketten hebben de beschikking over (online) tools waarmee, op basis van verschillende parameters, een eerste verduurzamingsadvies voor een woning wordt opgesteld. Aandacht voor mogelijke vochtproblematiek is hierin niet een vaststaand gegeven.
Dat de aandacht voor vochtproblemen nog onvoldoende op het netvlies staat bij energieloketten, komt niet doordat er onvoldoende informatie en kennis is. De aanwezige kennis (zowel theoretisch als uit de praktijk) is echter versplinterd. De kennis en ervaring zit voornamelijk bij specialisten en experts, en in mindere mate bij de partijen waar particuliere woningeigenaren aankloppen wanneer ze met het verduurzamen van hun woning aan de slag gaan. De ontwikkelde routekaarten brengt deze kennis bij de adviseur door te wijzen op specifieke aandachtspunten en oplossingen, en aan te geven in welke situatie een expert ingeschakeld moet worden.
De juiste kennis op de juiste plaats
De Routekaart Na-isolatie - een verzamelnaam voor de reeks publicaties - is gemaakt voor professionele partijen die bewoners helpen verduurzamen. Het biedt de adviseur handvatten om aandachtspunten te duiden en de momenten te identificeren waarop een bouwkundig expert ingeschakeld moet worden. Ook particuliere woningeigenaren kunnen de routekaarten gebruiken, hoewel deze niet aan hen gericht zijn. Zo zijn vragen over kosten en dergelijke niet meegenomen. Het uitgangspunt is dat adviseurs zelf de middelen hebben om scenario’s door te rekenen op het gebied van kosten, energiebesparingen, CO₂-uitstoot en rendement, als onderdeel van hun advies aan hun klant.
Complexiteit van na-isolatie behapbaar maken
Tijdens de ontwikkeling van de routekaarten bleek waarom mensen de weg kwijt raken. De aandachtspunten verschillen per woningtype, bouwdeel (dak/gevel/vloer) en isolatiemethode. Deze complexiteit is meerledig:
- Er bestaat een veelheid aan bouwtypologieën met eigen
kenmerken en aandachtspunten van de bouwdelen.
- De knooppunten waar bouwdelen bijeenkomen vragen – zeker bij
een stapsgewijze aanpak tot verduurzaming van de woning –
specifieke oplossingen.
- Er is een diversiteit aan oorzaken van vochtproblemen, zoals
lekkages, gebrekkige waterdichting ter hoogte van het maaiveld,
slagregen, etc.
In alle gevallen geldt dat wanneer isolatiemaatregelen getroffen worden, het damptransport verandert, waardoor bestaande vochtbronnen kunnen gaan leiden tot problemen. In de routekaarten is deze complexiteit teruggebracht, zodat deze weer behapbaar wordt.
Kijk integraal en begin met ventilatie
Het is duidelijk dat een integraal plan voor de woning het uitgangspunt moet zijn voor het advies. Daarna kunnen op zichzelf staande stappen gedefinieerd worden. Daarbij is het van belang dat de ventilatie eerst op orde moet zijn, voordat met isolatiemaatregelen wordt begonnen.
Goede ventilatie verbetert niet alleen het wooncomfort, het voorkomt ook dat vocht dusdanig wordt ‘opgesloten’ dat het voor problemen kan zorgen. Bovendien is kierdichting in combinatie met energiezuinige ventilatie van groot belang voor het realiseren van een comfortabele, gezonde én energiezuinige woning.
Door zes routes uit te werken, leidt de routekaart je direct naar de relevante informatie. Eerst wordt gekeken of een woning houtskeletbouw is of uit beton of steen is opgetrokken. Daarna selecteer je de routekaart die gaat over het bouwdeel (vloer, gevel, dak) dat je wilt aanpakken. De routekaarten benadrukken vervolgens verschillende punten die aandacht behoeven, wanneer plannen voor het na-isoleren van een woning gemaakt worden. Dit doen de routekaarten door vragen te stellen over de specifieke situatie, die met ja of nee beantwoord kunnen worden. Per vraag wordt informatie verschaft, zodat de adviseur direct aan de slag kan gaan. Afhankelijk van het antwoord worden isolatiemogelijkheden, handelingsperspectief voor vervolgonderzoek of andere handvatten besproken. Stuit je op een probleem waar specialistische kennis voor nodig is, dan verwijst de routekaart door naar de relevante adviseur.
Sluit je aan bij de doorontwikkeling!
Om de routekaart nog beter te laten aansluiten op de behoeftes van verschillende gebruikers, is meer informatie en een hoger detailniveau nodig. Een enthousiaste groep van partijen wil de bestaande Routekaart Na-isolatie daarom doorontwikkelen, en daarnaast nieuwe routekaarten ontwikkelen, bijvoorbeeld over ventilatie en kierdichting. De betrokken partijen hopen hierbij te kunnen leren van de ervaringen van adviseurs die de routekaarten gebruiken in de dagelijkse praktijk. De aftrap voor de doorontwikkeling vindt plaats in de zomer van 2021. Wil je hierbij aansluiten en input leveren voor de doorontwikkeling van de Routekaart Na-isolatie? Meld je dan bij Orin Tijsse Klasen (TKI Urban Energy) via orin@tki-urbanenergy.nl
De Routekaart Na-isolatie is opgesteld in opdracht van RVO.nl, op verzoek van TKI Urban Energy. Stroomversnelling heeft de Routekaart Na-isolatie opgesteld in samenwerking met Nieman Raadgevende Ingenieurs.