NMD wil database voor alle circulaire bouwproducten worden
De Nationale Milieudatabase beschikt over 3.000 productkaarten en heeft als voornaamste doel om dit aantal verder uit te breiden. “We hebben nog een tekort aan productkaarten voor installatietechnische producten. Daarom willen we leveranciers van die producten prikkelen om LCA-onderzoeken te laten uitvoeren.”
Tekst: Tim van Dorsten | Beeld: Nationale Milieudatabase
In ruim een jaar tijd is veel gebeurd bij de organisatie achter de Nationale Milieudatabase (NMD). Niet alleen het team is groter geworden, met Jan Willem Groot heeft de stichting ook een nieuwe directeur. Sinds 1 januari 2021 geldt hij als opvolger van Harry Nieman. “We zijn onder meer druk bezig geweest om de database robuuster te maken”, vertelt Groot. Zo heeft de database een herstructurering gekregen, legt NMD-datamanager Tom de Boer uit. “We hebben het afgelopen jaar eraan gewerkt om in de database inzichtelijk te maken hoe de milieuprestatie per fase en per module is opgebouwd."
"We hebben de datastructuur veranderd en extra functionaliteiten aan de NMD toegevoegd. Een van die functionaliteiten is onder meer dat de datastructuur eenvoudiger kan worden uitgebreid en worden gekoppeld aan toepassingen zoals BIM. Daarnaast is het nu mogelijk om producten schaalbaar in te voeren.”
Een andere functionaliteit is de Viewer die in mei beschikbaar is gekomen. “De NMD beschikt over 3.000 productkaarten [zie kader, red.] en de afgelopen periode zijn we druk bezig geweest om alle data in de Viewer te zetten."
"Deze viewer geeft inzage in de productdata. Voor alle data zal in ieder geval de product-milieukostenindicator worden getoond”, geeft De Boer aan. “De Viewer is voor iedereen beschikbaar. We hopen hiermee onder andere bedrijven en brancheorganisaties uit te nodigen en uit te dagen een berekening van de levenscyclusanalyse (LCA) van hun producten te laten maken. We krijgen de productkaarten van LCA-bureaus en we willen graag de NMD uitbreiden.”
Eén database
En die uitbreiding is nodig, want de opgave is flink. In 2030 moet de bouwsector namelijk zorgen dat ze het grondstofgebruik ten opzichte van 2016 heeft gehalveerd. En in 2050 moet de bouw volledig circulair zijn, net als de rest van de Nederlandse economie. Om dit te bereiken wil NMD zorgen voor één database met circulaire bouwproducten: de eigen database. “Er dreigen te veel verschillende databases voor circulair bouwen te ontstaan en dat wil ik graag voorkomen”, vertelt Groot. “Het is positief dat veel mensen bezig zijn met circulair bouwen, maar door deze wildgroei aan databases devalueert de waarde hiervan voor de bouwsector. Vergelijk het maar met een bezoek aan een supermarkt: voor voeding bestaan vijf verschillende keurmerken, maar bijna geen enkele consument verdiept zich hierin.”
Groot ziet ‘zijn’ NMD als de aangewezen database om verder uit te bouwen. “Onze database is vanuit de wetgeving aangewezen om via de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken de milieuprestatie van bouwwerken eenduidig, controleerbaar en reproduceerbaar te berekenen. Daarom zien wij het als onze taak om alle andere databases in de bouwsector aan de NMD te koppelen. Een bouwbedrijf hoeft dan niet meer uit te zoeken welke database voor hem geschikt is.”
Beeld: Jan Willem Groot, directeur van stichting Nationale Milieudatabase.
Technische producten
Om die reden is de stichting onder meer het project ‘DigiGo’ gestart, samen met Ketenstandaard Bouw en Techniek en het kennisinstituut voor de installatiesector ISSO. “We willen graag de zogeheten Etim-code, de code voor technische producten, koppelen aan de NMD en vice versa”, legt Groot uit. “Door meerdere databases aan elkaar te koppelen, willen we meer informatie ontsluiten. Zo kan de bouw sneller overstappen op circulair bouwen.”
Het DigiGo-project is hard nodig, geeft De Boer aan. “Hoewel een gebouw voor 30 tot 40 procent uit installatietechniek bestaat, blijft de hoeveelheid installatietechnische productkaarten achter in onze database. Tijdens onze symposia roepen we fabrikanten van installatietechnische producten hiertoe ook op. Voorlopig halen we onze informatie nog van generieke data, maar het liefst zien we dat een branchevereniging of individuele bedrijven LCA-berekeningen van hun producten aanleveren. Dat zijn de meest accurate data.”
Tom de Boer, datamanager van stichting Nationale Milieudatabase
Productkaarten
De Nationale Milieudatase (NMD) beschikt inmiddels over 3.000 productkaarten. Zo’n kaart bevat algemene informatie over het desbetreffende product, zoals de naam, de levensduur en milieu-informatie die is verkregen uit een levenscyclusanalyse. De productkaarten zijn vijf jaar geldig, daarna moeten ze worden geactualiseerd. Hiervoor zorgen de LCA-bureaus, in opdracht van de leveranciers. De kaarten zijn onder te verdelen in drie verschillende soorten categorieën:
Categorie 1: merkgebonden productkaarten van bedrijven. Deze data zijn representatief voor Nederland.
Categorie 2: productkaarten van brancheorganisaties. Deze productkaarten beschikken over gemiddelden, wat betreft het product, het fabricageproces en het transportproces. Deze data zijn representatief voor Nederland.
Categorie 3: generieke productkaarten: deze productkaarten beschikken over data die vaak, maar niet altijd representatief zijn voor Nederland. Ze zijn wel representatief voor Europa. De data zijn hierdoor minder accuraat, maar geven wel een ordergrootte van de milieu-impact.
De NMD heeft de data uit categorie 3 in beheer om ervoor te zorgen dat er altijd een Milieuprestatie Gebouwen (MPG) kan worden gemaakt. Dit is verplicht bij het aanvragen van een vergunning bij nieuwbouw. Sinds 2018 geldt voor de MPG een maximum grenswaarde van 1,0. Op 1 juli 2021 wordt deze grenswaarde voor nieuwe woningen aangescherpt naar 0,8. Het doel is om de eis stapsgewijs scherper te stellen en uiterlijk in 2030 te halveren.