BIM Uitvoeringsplan 2.0 helpt digitalisering bouw te versnellen
Voor de toepassing van BIM in een bouwproject zijn goede contract- en werkafspraken onontbeerlijk. Het Nationaal BIM Uitvoeringsplan biedt daarvoor de leidraad, maar is in de snel veranderende BIM-wereld alweer verouderd en wordt nog maar mondjesmaat toegepast. Welkom BIM Uitvoeringsplan 2.0!
Tekst: Ysbrand Visser
Beeld: Van opdrachtgever tot gebouwbeheerder, van ontwerper tot installateur:
iedereen kan meedoen aan het BIM Uitvoeringsplan 2.0.
Winnaars DigiDare Award 2020 JP van Eesteren
KlokGroep
M.J. de Nijs & zonen
Smit’s Bouwbedrijf
Trebbe
UBA Bouw
VDCbase
Vink Bouw
Het is een groep van bouwende partijen die vorig jaar het voortouw nam om tot een nieuw BIM Uitvoeringsplan te komen: BUP 2.0. Die intentie werd beloond met de DigiDare Award 2020 (zie kader) en binnenkort is het zover en komt het nieuwe platform online beschikbaar. Aan het woord namens de acht initiatiefnemers: Ernst Bouma en Jasper de Mink.
Bouma, bij Vink Bouw onder meer verantwoordelijk voor BIM, staat voor een ‘heel erg open cultuur’ om samen te vernieuwen. “BIM is zo groot dat het beter is om dit soort dingen met elkaar te delen. Het is onzin om iemand anders steeds dezelfde fouten te laten maken die wij al maakten. Jasper en ik zijn nu bezig om dit wat groter te trekken en dat typisch Nederlandse communitygevoel aan te boren.”
De Mink, samen met Lex Ransijn actief in VDCbase, verbaasde zich als bouwkundige over het ‘grote gat’ tussen engineeren en bouwen. “Het is een enorme kloof die we moeten dichten. Ontwerpende partijen zeggen ‘waarom bouwen ze niet wat we ontworpen hebben’ en bouwers zeggen ‘waarom ontwerpen ze niet iets dat wij kunnen bouwen’. Er is weliswaar een hele transitie gaande richting BIM, maar er komt een nog veel grotere digitale transitie in de bouw. We kunnen daarom geen twee sporen meer hebben. Er moet gewoon één treintje komen. De digitalisering is een mooi middel om dat treintje sneller en beter te laten rijden.”
Jasper de Mink (foto DsDuppenPhotography): “Met de nieuwe generatie is er een enorme omslag aan het ontstaan”
Netwerk
“Ik was eerder BIM-manager bij Dura Vermeer”, vervolgt De Mink, “en kwam er al snel achter dat je die keten nodig hebt. Anders loop je mijlenver voor de anderen uit en daar heb je niets aan. Het is zaak om alle kennis in een netwerk uit te venten. Bimmen gaat ook over afspraken maken. Hoe leg je bijvoorbeeld een bestaande situatie vast? Dat kan met een 3D-scan, waarvan je dan een BIM-model maakt. Dat kan op wel tachtig verschillende manieren, waarvan er waarschijnlijk zestig niet lekker werken. Daarover kun je beter met elkaar in gesprek gaan.” Bouma voegt toe: “Dat zorgt voor zo’n groot vliegwiel. Zo werd het voor mij veel efficiënter om de implementatie van BIM door te voeren in ons bedrijf.”
BUP 2.0
Een van de resultaten van deze samenwerking, waarbij ook het BIM Loket werd betrokken, is het BUP 2.0. Onderdeel van het nieuwe digitale platform zijn deze drie hoofdzaken:
1 BUP 2.0 wordt het nieuwe handvat met de kennis van nu, die regelmatig zal worden bijgespijkerd.
2 ISO 19650, over hoe je alle informatie over bouwwerken vastlegt, inclusief zaken als ontwerp, realisatie, beheer en de samenwerking.
3 De toepassingen. De Mink legt uit: “Wat kun je met het BIM-model werkelijk uitvoeren? Zoals zaken 3D-scannen, visualiseren, simuleren en controleren. Of calculeren en het koppelen van de data aan andere informatiebronnen. Er zijn legio toepassingen mogelijk en dit is een onderdeel dat redelijk vloeibaar mag zijn. Bedrijven kunnen hier hun best practice laten zien. Als je meer van dezelfde ervaringen bij elkaar legt, kom je misschien tot een handleiding en een volgende stap.”
Met elkaar delen
Vanuit het BIM Loket zijn voor deze drie thema’s expertcommissies ontstaan, die de onderwerpen verder uitwerken. Geïnteresseerden en deskundigen zijn nog steeds welkom. Dit begon met ons clubje, zo stelt Bouma, en enkele grotere bedrijven doen nu ook mee, maar misschien zijn de kleinere nog wel belangrijker. “Elke partij heeft zijn eigen sterke kanten. Ons bedrijf is bijvoorbeeld veel wendbaarder dan een grote bouwer. Door te delen hoe wij met BIM omgaan, helpen wij die bouwer weer.”
“Bij die grotere bedrijven”, vervolgt De Mink, “gaat het ook vaak om eenlingen die zich afvragen: hoe gaan we deze heel grote klus met elkaar klaren. Als we dit met elkaar delen en van elkaar leren, hebben we daar samen veel meer aan. Door er nu tijd in te steken, verdienen ze die investering makkelijk terug. Dat is de kracht van samenwerken in alle openheid. Van de energie die je erin stopt, krijg je een veelvoud terug.” Bouma vult aan: “Om erbij te horen hoef je niet per se iets te brengen. Sluit je alsjeblieft aan, want je kunt ervan leren en kunt ook later nog je steentje bijdragen.”
Ernst Bouma: “Wat wij doen lijkt wel op hoe het Nederlands voetbalelftal functioneert”.
Nieuwe generatie
“Die cultuur was er nooit”, aldus De Mink. “Alle informatie was geheim en viel onder het concurrentiebeding. Met de nieuwe generatie is er een enorme omslag aan het ontstaan. We willen juist delen met elkaar. We hebben elkaar nodig. Als je daar eenmaal mee in aanraking komt, zijn er nog maar weinig mensen die zich ertegen verzetten. In het begin zijn ze soms nog wel een beetje huiverig, maar je merkt snel dat iedereen dezelfde problematiek heeft. En dat we elkaar veel beter kunnen gaan versterken.”
Rond de Bouwvak moet het BUP 2.0 gereed zijn en online staan, inclusief de toelichting voor de ISO 19650. Het platform voor de toepassingen is dan ook beschikbaar om verder in en aan te vullen. Bouma verwacht dat er in een jaar tijd zo’n honderd toepassingen op zullen staan, met meteen al twintig toepassingen van de initiatiefgroep. Bouma: “We proberen een beetje regie te voeren, maar uiteindelijk willen we het platform door de community laten groeien. Er komt een duidelijke leeswijzer, zoals de BIM basis ILS die je vindt op de website het BIM Loket. Dat is mooi herkenbaar voor de mensen. Wij zijn dit gestart met een clubje van acht, maar wij hebben de kennis ook niet in pacht. Daarom is het mooi om een plek te creëren, waar iedereen welkom is.” De Mink besluit: “Het is ook niet meer alleen een club van aannemers, want we nodigen nadrukkelijk ook de rest van de bouwbranche uit. Van opdrachtgever tot gebouwbeheerder, van ontwerper tot installateur. Het moet zo breed mogelijk worden.”
Oranje
Ernst Bouma: “Wat wij doen lijkt wel op hoe het Nederlands voetbalelftal functioneert. En hoe mooi is het niet om dit allemaal in dat oranje shirt met elkaar op te pakken? Het Nederlands elftal is ook een team van allemaal aparte clubvoetballers, die een aantal keren per jaar samen in dit elftal spelen. Dat lijkt heel erg op onze initiatiefgroep. Wij doen ook veel zaken met elkaar, zijn open naar elkaar toe en stellen ons kwetsbaar op. Iedereen kan zijn bijdrage leveren aan het toepassingengedeelte. Je kunt daar dus ook feedback geven of elkaar corrigeren of liken. Zo voed je elkaar op, net als in een elftal.”
Beeld: Rond de Bouwvak moet het BUP 2.0 gereed zijn en online staan.