‘Meeste CO2-reductie haalbaar bij verduurzaming woningen’

De huidige vijftigers die in gezinswoningen wonen, willen over twintig jaar wel kleiner gaan wonen, maar niet uit hun omgeving vertrekken. Over dit vraagstuk moeten we nu al nadenken en er aandacht aan besteden. Een mogelijke oplossing is het splitsen van eengezinswoningen en begane grondwoningen 'seniorengeschikt' te maken. Dat levert woonruimte op voor mensen in de wijk. Een andere oplossing is het realiseren van flexibele woonstijlen, zodat een woning kan worden aangepast aan de wens van de bewoners. Beide oplossingen voorkomen ook de grootschalige toepassing van materialen als beton, glas, staal en kunststof, wat gebeurt bij de bouw van nieuwe woningen.”

Circulaire materialen

De productie van die materialen zorgt namelijk voor veel CO2-uitstoot. Bovendien is sinds 2020 de massa van deze materialen ook nog eens groter dan de hoeveelheid biomassa op aarde. “De productie groeit pas hard sinds 1990 en het tempo blijft nog steeds toenemen”, weet Engels. “Als het huidige tempo aanhoudt, is er in 2040 drie keer zo veel kunstmatige materialen als biomassa.”

Daarom pleiten Engels en Van Nunen voor het verplicht gebruikmaken van biobased en circulaire materialen bij de bouw van woningen. “Woningen hebben een gemiddelde levensduur van 120 jaar”, verklaart Engels. “30 procent van de CO2-uitstoot van een woning vindt tijdens de bouw plaats. Door het gebruik van biobased en circulaire materialen verplicht te stellen, kunnen we die CO2-uitstoot naar beneden krijgen.”

De meeste CO2-reductie kan de bouwsector behalen tijdens een andere levensfase van een woning, geeft Van Nunen aan. “50 procent van de CO2-uitstoot van een woning vindt plaats tijdens het onderhoud en de verduurzaming van een woning. Momenteel wachten zo’n 7 miljoen woningen op een verduurzamingsslag naar een beter energielabel.” Bij de verduurzamingswerkzaamheden van corporatiewoningen gaat de meeste aandacht uit naar isolatiemateriaal en glas, zo bleek uit een onderzoek dat BouwhulpGroep voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft uitgevoerd. “Voor dit onderzoek hebben we aan woningcorporaties gevraagd wat er de komende acht jaar gaat gebeuren”, vertelt Van Nunen. “Een groot deel van hun woningen is gebouwd in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw en heeft geen spouwmuurisolatie en slechts dubbelglas. Een betere isolatie is een logische stap om de energievraag van die woningen te drukken. Het produceren van isolatiemateriaal en glas vereist echter veel energie en CO2-uitstoot. Daarom pleiten we ook in deze gevallen voor een verplichting voor alternatieve oplossingen, die milieuvriendelijker zijn en minder CO2 uitstoten.”

Vragen bundelen

Zodra woningcorporaties zich massaal op biobased en circulaire materialen gaan richten om verduurzamingsmaatregelen uit te voeren, gaat de prijs van deze milieuvriendelijkere materialen snel naar beneden, verwachten beiden. Voor particuliere woningeigenaren kan de verduurzamingsslag echter een stuk lastiger zijn, zo hebben Klimaatverbond Nederland en BouwhulpGroep in een gezamenlijk onderzoek gemerkt. “In één keer de stap naar volledig gasloos en nul-op-de-meter is voor de meeste bewoners financieel en mentaal niet behapbaar”, geeft Engels aan. “Daarnaast is hun verduurzamingsvraag meestal gekoppeld aan onderhoud en woonwensen. Als ze het glas gaan vervangen door triple glas, willen ze graag ook naar de rest van de gevel kijken en onder meer de kozijnen, de ventilatie en de spouw onderhouden. En zodra de cv-ketel aan vervanging toe is, willen ze ook de verwarming en de warmwatervoorziening aanpakken. Verschillende bewoners hebben echter vaak andere wensen en voor bouwbedrijven zorgt dit voor een versnipperde vraag.”